Wat had ik graag gehad dat iemand het mij een dertigtal jaar geleden al zou hebben verteld: dat verdriet bij het leven hoort. Dat het helemaal geen teken van zwakheid is, of falen. Dat er niets mis met me is als ik verdrietig ben. Dat ik dan niet ‘te’ gevoelig ben. Dat mijn tranen welkom zijn. Dat ik ze niet moet inslikken. En ik me er al helemaal niet voor hoef te schamen.
Wat zou mijn leven dan veel lichter en gemakkelijker zijn geweest!
Gelukkig heb ik het op latere leeftijd ontdekt, dankzij meditatieleraren als Thich Nhat Hanh, Tara Brach en Jeff Foster. En toch. Het vraagt veel tijd om die diepgewortelde overtuigingen te deconditioneren. ‘Verdrietig zijn mag niet,’ ‘Huilen is zwak,’ ‘Je moet sterk zijn,’ enzovoort. Ook als je mindfulness beoefent, blijft het een uitdaging om met pijnlijke emoties om te gaan. Vaak klinkt er een stem die zegt: ‘Het hoort niet’. Misschien herken je dat wel?
Valkuilen
Verdriet kan veel verschillende kleuren hebben: somberheid, teleurstelling, droefheid, gemis, of een eenzaam gevoel. Het kent allerlei vormen en gradaties, maar uiteindelijk hebben we er allemaal mee te maken. Iedereen heeft al eens een minder moment. Of een mindere dag, of week (of langer!). Zeker in de herfstperiode, als de dagen kouder en donkerder worden, kan ons al eens een onbehaaglijk gevoel bekruipen.
Soms weten we er geen blijf mee.
Soms vechten we er tegen.
We slikken het in, staan er liever niet bij stil.
We proberen het weg te relativeren.
Of het zelfs weg te mediteren (!).
Hoe zou het zijn als we deze automatische neigingen zouden staken? Als we niet in de valkuilen van vechten of vluchten zouden vallen? Maar net zouden leren om verdriet met grootmoederlijke zachtheid en mededogen te benaderen? Als we het welkom zouden heten en ervoor leren zorgen? Het vraagt veel moed en geduld, maar wat een geschenk aan onszelf en onze omgeving wanneer we dit leren.
Mindful omgaan met verdriet
Omdat emoties soms erg overweldigend kunnen zijn, benoem ik graag drie stappen die kunnen helpen op moeilijke momenten. Niet dat het verdriet dan verdwijnt of vermindert. Het is geen eenvoudig stappenplan dat je emoties zomaar oplost. Maar wel een manier om meer zachtheid te brengen in je ervaring. Om je emotie bestaansrecht te geven, zonder er helemaal in gevangen te zitten.