Wat had ik graag gehad dat iemand het mij een dertigtal jaar geleden al zou hebben verteld: dat verdriet bij het leven hoort. Dat het helemaal geen teken van zwakheid is, of falen. Dat er niets mis met me is als ik verdrietig ben. Dat ik dan niet ‘te’ gevoelig ben. Dat mijn tranen welkom zijn. Dat ik ze niet moet inslikken. En ik me er al helemaal niet voor hoef te schamen.
Wat zou mijn leven dan veel lichter en gemakkelijker zijn geweest!
Gelukkig heb ik het op latere leeftijd ontdekt, dankzij meditatieleraren als Thich Nhat Hanh, Tara Brach en Jeff Foster. En toch. Het vraagt veel tijd om die diepgewortelde overtuigingen te deconditioneren. ‘Verdrietig zijn mag niet,’ ‘Huilen is zwak,’ ‘Je moet sterk zijn,’ enzovoort. Ook als je mindfulness beoefent, blijft het een uitdaging om met pijnlijke emoties om te gaan. Vaak klinkt er een stem die zegt: ‘Het hoort niet’. Misschien herken je dat wel?
Valkuilen
(c) Lucy Campbell
Verdriet kan veel verschillende kleuren hebben: somberheid, teleurstelling, droefheid, gemis, of een eenzaam gevoel. Het kent allerlei vormen en gradaties, maar uiteindelijk hebben we er allemaal mee te maken. Iedereen heeft al eens een minder moment. Of een mindere dag, of week (of langer!). Zeker in de herfstperiode, als de dagen kouder en donkerder worden, kan ons al eens een onbehaaglijk gevoel bekruipen.
Soms weten we er geen blijf mee.
Soms vechten we er tegen.
We slikken het in, staan er liever niet bij stil.
We proberen het weg te relativeren.
Of het zelfs weg te mediteren (!).
Hoe zou het zijn als we deze automatische neigingen zouden staken? Als we niet in de valkuilen van vechten of vluchten zouden vallen? Maar net zouden leren om verdriet met grootmoederlijke zachtheid en mededogen te benaderen? Als we het welkom zouden heten en ervoor leren zorgen? Het vraagt veel moed en geduld, maar wat een geschenk aan onszelf en onze omgeving wanneer we dit leren.
Mindful omgaan met verdriet
Omdat emoties soms erg overweldigend kunnen zijn, benoem ik graag drie stappen die kunnen helpen op moeilijke momenten. Niet dat het verdriet dan verdwijnt of vermindert. Het is geen eenvoudig stappenplan dat je emoties zomaar oplost. Maar wel een manier om meer zachtheid te brengen in je ervaring. Om je emotie bestaansrecht te geven, zonder er helemaal in gevangen te zitten.
1) “Zo is het nu”
De eerste stap is beseffen dat je verdrietig bent. Dat is al niet gemakkelijk, want vaak zijn we niet in contact met wat we voelen. We zijn druk bezig met vanalles, onze blik is naar buiten gericht, weg van onszelf. Vaak zitten we ook in ons hoofd: bezig met wat we nog allemaal moeten doen, plannen, voorbereiden, …
Beseffen ‘Ik voel me verdrietig op dit moment’ is al heel veel. Weten dat dit gevoel er is. ‘Zo is het nu.’ This is it. Dat is al de eerste stap naar er anders mee omgaan.
2) “Het is oké”
De tweede stap is beseffen dat er niets mis mee is. Je erkent dat je verdrietig bent en staat jezelf toe om dit te voelen. Je laat het gevoel toe. Het mag er zijn. (Ook als er weerstand is, of oordelen, mogen die er zijn.)
In deze stap is het belangrijk om liefdevol op te merken wat er gebeurt. Je hoeft het niet te relativeren (“Het is toch allemaal zo erg niet”). Je hoeft jezelf er niet voor te veroordelen (“Ik ben slecht bezig”). Je hoeft er ook niet tegen te vechten of het weg te mediteren. Het is simpelweg erkennen: “Zo is het nu en dat is oké.”
Dat alleen kan al meer ontspanning en verzachting brengen.
3) Ruimte maken voor het gevoel
De laatste stap is misschien wel de moeilijkste of minst vertrouwde. We hebben niet geleerd om verdriet te erkennen en toe te laten, laat staan om het ruimte te geven. Om het te laten stromen, als een golf in de zee die omhoog komt en vanzelf weer naar beneden gaat.
Wat betekent het eigenlijk om ruimte te maken?
Het is NIET:
- Blijven hangen in het verhaal over het verdriet.
De situatie of aanleiding in je hoofd blijven herhalen. - Zoeken naar de oorzaak van het verdriet of de oplossing.
Nadenken over het verdriet. - Er helemaal in zwelgen of jezelf erin verliezen.
“Ocharme ik!”
Maar wel: weten dat er verdriet aanwezig is.
Het verdriet erkennen als een deeltje in jou
Verschuiven van Ik ben verdrietig naar Er is verdriet in mij.
Enkele vragen die kunnen helpen om ruimte te maken:
~ Kan ik hier nu even bij zijn?
~ Kan ik ermee ademen?
~ Kan ik voelen in mijn lichaam hoe verdriet op dit moment voelt?
Misschien is er spanning in de borst, pijn in het hart, een krop in de keel, tranen in de ogen, een knoop in de maag, … Kan ik dit gewoon doorvoelen? Het verdriet toestaan om door me heen te stromen?
(c) Mary Southard
Dit alles hebben we niet geleerd en vraagt wat oefening om te doen.
Soms word je er misschien wel door meegesleept.
Soms krijg je er moeilijker contact mee.
Weet dat dat heel normaal is.
Dit is een nieuwe manier van omgaan met verdriet.
Een andere manier van voelen: mindful omgaan met een emotie.
Ik wens ons allemaal toe dat we zo mogen omgaan met verdriet – en andere emoties. Want dan ontstaat er zoveel meer rust in ons, innerlijke vrede en vrijheid.
Liefs,
Leni 🙏
—
PS: Wil je dit ook graag leren? Wil je je gevoelens leren kennen en bevrienden? Ik ondersteun jou hier graag bij. Tijdens het individueel traject ‘Kwetsbaarheid als kracht’ gaan we enkele maanden samen op weg en word je op maat begeleid om emoties beter te navigeren.
Leave a reply